Przeździedza to mała, spokojna, wieś położona na Pogórzu Kaczawskim w północnej części gminy Wleń.

Leży ona w malowniczej dolinie rzeki Bóbr w granicach Parku Krajobrazowego Doliny Bobru.  Występują tu jedyne w swoim rodzaju agaty wstęgowe. Jest niewielka – zajmuje około  5,2 km 2, a zamieszkuje ją niespełna 100 osób.

Na terenie Przeździedzy nie znajdziemy żadnych dużych przedsiębiorstw, sklepów, kościołów ani innych obiektów, do jakich przyzwyczaiła nas cywilizacja. Tutaj czas jakby się zatrzymał. Zatopić tu się można w ciszy, spokoju i zieleni, w które wtopione są cenne pamiątki po dawnych dziejach Przeździedzy, a dawnego Dippelsdorf’u. Wszystko to sprawia, że wieś – wydawać by się mogło tak niepozorna – przyciąga do siebie z roku na rok coraz więcej gości spragnionych miejsc niezwykłych i przepełnionych dobrą energią.

I

 

 

WZMIANKI O MIEJSCACH WARTYCH ODWIEDZENIA ORAZ O ELEMENTACH HISTORYCZNEGO ZAGOSPODAROWANIA

By rozpocząć przygodę w zwiedzanie trzeba najpierw zdać sobie sprawę, że w Przeździedzy nie znajdziemy zabytków światowej klasy ani budowli przyciągających rzesze zwiedzających, które dumnie widniałyby w ogólnodostępnych przewodnikach. W naszej wsi jest za to dużo miejsc pełnych uroku, które często są na celowniku wypraw wyspecjalizowanych w poszczególnych dziedzinach, takich jak np. poszukiwanie złota i agatów wstęgowych, zwiedzanie wiejskich pałacyków czy charakterystycznych dla naszego regionu domów przysłupowych. Jednak pomimo tak specyficznego ukierunkowania nawet przeciętny turysta może zachłysnąć się Przeździedzą – oto kilka miejsc, które to udowadniają.

1. PAŁAC W PRZEŹDZIEDZY

Początki pałacu sięgają drugiej połowy XVII wieku, kiedy to był budynkiem klasztornym benedyktynek z Lubomierza. W wieku XIX, gdy przeszedł w ręce prywatne, otwarto tu piękną restaurację. To był z pewnością złoty wiek dla pałacu – został on wtedy odnowiony, staw przed pałacem przekształcono w ozdobną sadzawkę, a cały urok dopełniał niesamowity park ozdobny założony w stylu angielskim. Po wojnie w pałacu działał PGR. Budynki oraz teren przyległy wokół nich zostały mocno zaniedbane.

Obecnie pałac jest w prywatnych rękach. Właściciel systematycznie remontuje pałac, jednak w obecnej chwili nie udostępnia go zwiedzającym

2. POMNIK OFIAR I WOJNY ŚWIATOWEJ

Pomnik w postaci głazu upamiętniający śmierć czterech mieszkańców Przeździedzy (ówczesnego Dippelsdorf’u) poległych na froncie I Wojny Światowej. W pomnik wryto kamienną tablicę, a w jego szczytowej części żołnierski hełm (Stahlhelm). W górnej części tablicy wyrzeźbione zostały liście dębu symbolizujące męskość i mądrość, tuż pod nimi wyryto dużymi literami napis „1914 Wojna Światowa 1918″.

Dalej czytamy: “Padłym bohaterom, dedykowane przez wdzięczną społeczność i stowarzyszenie wojskowe Dippelsdorf”

Pod tą inskrypcją wyryto dwa krzyże żelazne (Eisernes Kreuz), które to były najwyższym niemieckim odznaczeniem wojskowym. Dalej możemy odczytać nazwiska czterech poległych mieszkańców wsi Dippelsdorf wraz z datami ich śmierci.

3. KUŹNIA

Wyjątkowy, trzystuletni budynek mieszkalny wraz z działającą do dziś kuźnią. Wyjątkowy, bo przysłupowy. A powiedzieć trzeba, że domy przysłupowe to perełka architektoniczna Sudetów. Istotą tych domów jest to, że górne kondygnacje opierają się na tak zwanych przysłupach, czyli łukowatych podporach otaczających drewnianą izbę zrębową. Niestety, w Kuźni te drewniane podpory zostały rozebrane. Fakt tego uszczerbku rekompensuje jednak fakt, że Kuźnia w Przeździedzy jest jedynym zidentyfikowanym domem przysłupowym w Polsce, w którym izba zrębowa zlokalizowana jest na piętrze, a nie na parterze budynku.

” Hauptmann był wczoraj rano w małej wiosce Dippelsdorf i patrzył na starą kuźnię, w której ponad wiek temu żyli i pracowali jego przodkowie, dwaj bracia Hauptmann. Kiedy dziś siedzieliśmy w słońcu na tarasie przy herbacie, nadal mówił o wrażeniach z tej małej wyprawy. Odnalazł w zapomnianej wiosce, ukrytej w pofalowanym terenie w dolinie Hirschberg, stary dom z meblami po praojcach i w tym ponownie z dwoma braćmi kowalami i poczuł się całkowicie przeniesiony z powrotem do czasów jego przodków, kiedy musieli żyć w trudnych warunkach, w ciemnej dziurze przy ogniu z pieca i kuźni ale przy tym z pewnością mieli wokół siebie wielkie ludzkie ciepło.” (tł. Piotr Słuchocki)

Fragment z „Obcowanie z Gerhartem Hauptmannem” C.F.W.Behl podtytuł „kartki z pamiętnika” Munchen 1948

4. AGATOWA SKAŁA

Agatowa Skała znajduje się w górnej części nieczynnego już kamieniołomu w Przeździedzy. Ma postać kamienistego wyrobiska, w którym po dzisiejszy dzień bez większego trudu można znaleźć agaty wstęgowe – gratkę wśród miłośników mineralogii. Podobno agatów najlepiej szukać w deszczowy dzień – wtedy są mokre i łatwiej je wypatrzyć wśród pospolitych kamieni.

5. NADBOBRZAŃSKIE KLONDIKE

Mianem Nadbobrzańskiego Klondike zwykło się określać pola i lasy położone na terenie dzisiejszej Przeździedzy usytuowane w najbliższej okolicy Złotego Potoku. W średniowieczu tereny te zostały opisane jako „Klondike” we francuskim „Opisie Europy Wschodniej” z 1308 r., co pozwala nam przypuszczać, że niegdyś naprawdę znajdowano tu złoto. Dziś pasjonaci, którzy tu przyjeżdżają, twierdzą, że określenie „Klondike” jest mocno przesadzone, jednak w górnym biegu Złotego Potoku wciąż można znaleźć złotonośny pył.

6. STAWY

W jednym z wąwozów wyżłobionych przez dopływ Złotego Potoku spotkać można niezwykle urokliwe i tajemnicze miejsce – kompleks pięknie usytuowanych stawów. Przechodząc tamtędy można się zachwycić wiekowymi drzewami, można usłyszeć szum wody spadającej po granitowych przepustach, można też przysiąść i w ciszy rozkoszować się świeżym zapachem mchu.

7. FOLWARK “HOCHBERGÓWKA”

Olbrzymie gospodarstwo rolne, które przed wojną bardzo prężnie działało, a z którego do dziś pozostały jedynie ruiny i przepiękne piwnice. Jest to miejsce zapomniane, które dość ciężko znaleźć ze względu na położenie oraz powolne zarastanie samosiejkami drzew. U podstaw gospodarstwa znajdują się studnie owiane legendami, wedle których na ich dnie znajdują się poniemieckie skarby.

INFORMACJE O WALORACH

Walorów przyrodniczych Przeździedzy nie trzeba chyba przedstawiać. Urokliwe położenie w sercu Parku Krajobrazowego Doliny Bobru oraz na terenie NATURA 2000 (Ostoja nad Bobrem) mówią same za siebie.

Niesamowity mikroklimat, czyste powietrze i korzystne ulokowanie z dala od dużych miast czynią Przeździedzę miejscem doskonałym do wypoczynku od cywilizacji i wszelkich czynników z nią związanych. Koniecznie trzeba w tym miejscu podkreślić, że Przeździedza na przełomie ostatnich lat przechodzi metamorfozę otwierając się na przyjazd turystów.

Sprzyjają temu szlaki rowerowe prowadzące przez wieś (Euroregionalny Turystyczny Szlak Rowerowy “Dolina Bobru” ER-6, czerwony szlak rowerowy “Pętla Lwówecka”) oraz bezpośrednie sąsiedztwo rzeki Bóbr, która staje się coraz bardziej popularnym szlakiem kajakowym regionu.

Obecnie istnieje możliwość wykupienia noclegów bezpośrednio w naszej wsi – od paru lat funkcjonują u nas trzy agroturystyki, które przyjmują gości indywidualnych, a nawet zorganizowane grupy wczasowiczów. Miejsce tu znajdzie każdy – turysta z namiotem, z wozem kempingowym oraz turysta chcący wynająć pokój.

Obecnie znajdują się tu trzy bazy noclegowe:

1. Dom nad Bobrem „Agatowe Kamyki „ http://domnadbobrem.pl/
2. Agroturystyka „Pod Miotełką” http://www.agropokoje.pl/
3. „Kuźnia nad Bobrem” http://kuznianadbobrem.pl/

Istotną atrakcją stają się też cykliczne imprezy organizowane przez radę sołecką wsi oraz prywatne osoby. Tradycją stały się już Dni Otwarte Domów Przysłupowych w Kuźni nad Bobrem, które mają miejsce co roku w ostatnią niedzielę majową. Organizowany jest również piknik rodzinny – „Śniadanie na trawie” współogranizowany z OKSiT we Wleniu.

Tekst:  http://www.przezdziedza.pl/